Öğretmenlerin Zorunlu Hizmetleri İle İlgili Merak Edilenler

Öğretmenlerin hangi görev ve sürelerinin zorunlu hizmet görev süresinden sayılacağını mevzuat ışığında 9 başlık altında gösterdim…

Bildiğimiz üzere, öğretmenlerin görev yaptıkları süre okuldan okula farklılık göstereceği gibi bazı çalışma süreleri de zorunlu hizmet yükümlülüğü süresinden sayılacağı gibi bazı süreler ise zorunlu hizmet süresinden sayılmamaktadır. Bu durumda mevcut mevzuata göre ,öğretmenlerin hangi görev sürelerinin zorunlu hizmet süresinden sayılıp sayılmayacağını 9 başlık altında toplayabiliriz. Bunun için de bakmamız gereken mevzuat yeri 17 Nisan 2015 gün ve 29329 sayılı resmi gazetede yayınlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 46. Maddesidir.
Yazımdan önce genel manada öğretmenlerin hangi süreleri zorunlu hizmetten sayılır, temel esasları nedir kısaca bahsetmek istiyorum…

Öğretmenin Hangi Çalışma Süreleri Zorunlu Çalışma Süresinden Sayılır ?
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki hizmet alanları 4.,5. ve 6. hizmet alanı olarak belirlenmiş okullarda geçen süreler zorunlu çalışma yükümlülüğünden sayılır.Yani bir okuldaki görevin zorunlu çalışma süresinden sayılabilmesi için öncelikle o okulun zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen okul olarak belirlenmiş (4.-5. veya 6. hizmet alanı) olması gerekir. Ayrıca adaylık süresi dahil bu okullardaki fiilen çalışılan süreleri zorunlu hizmet süresinden sayılır. Tabi zorunlu hizmet yükümlülüğü bulunmayan veya bitmiş bir öğretmenin görev yaptığı okul zorunlu hizmetten sayılan bir okul olsa dahi çalıştığı süreler zorunlu hizmetten sayılmaya devam etmez çünkü zorunlu hizmet yükümlülüğünü zaten yerine getirmiştir. Bunu da belirtmiş olayım.
Diğer bir taraftan yazımın başında da dile getirdiğim gibi her görev süresi zorunlu çalışma süresinden sayılmayabiliyor. Sayılabilecek süreleri şöyle sıralanabilir;

1) Asker öğretmenin acemi birliği hariç zorunlu hizmet sayılan okulda yaptığı süreler zorunlu çalışma süresinden sayılır.

Yönetmeliğin 46. maddesinin 1. fıkra a bendinde yazılı bulunan “Bakanlık kadrolarında öğretmen olarak görevli iken askerlik hizmetini yapmak üzere aylıksız izne ayrılanlardan askerlik hizmetini temel askerlik eğitiminden sonra zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında öğretmen olarak yerine getirenlerin temel askerlik eğitimi dışında kalan askerlik süreleri,” hükmüne göre MEB bünyesinde öğretmenlik yaparken askerlik vazifesini yapmak üzere ücretsiz izne ayrılıp acemi birliğinden sonra askerliğini zorunlu hizmet sayılan okullarda (4.-5.- 6. hizmet alanı okullar) öğretmen olarak yerine getirenlerin görev süreleri zorunlu çalışma süresinden sayılır.Yani asker öğretmenin acemi birliği hariç askerlik için ücretsiz izne ayrıldığı sürenin tamamı zorunlu çalışma süresinden sayılır.
2) Öğretmenin çalışırken okulunun zorunlu hizmet kapsamına alındıktan sonraki çalıştığı süreler zorunlu hizmet süresinden sayılır.

Yukarıda belirttiğim madde ve fıkranın “b” bendinde yazılı bulunan “Eğitim kurumlarının zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamında bulunmadığı dönemlerde göreve başladıktan sonra görev yaptıkları eğitim kurumları zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamına alınan öğretmenlerin, eğitim kurumlarının zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamına alındığı tarihten sonra bu eğitim kurumlarında geçen hizmet süreleri,” hükmüne göre bir öğretmenin zorunlu hizmet sayılmayan bir okulda görevli iken okulun zorunlu hizmet olarak belirlendikten sonraki çalıştığı sürelerin tamamı zorunlu çalışma süresinden sayılır.Fakat zorunlu hizmet alanına alınmadan önceki görev süresi kesinlikle öğretmen için zorunlu çalışma süresi olarak değerlendirilmez.

3) Zorunlu hizmet sayılan okulun zorunlu hizmet kapsamından çıkarılsa dahi öğretmenin okulda bulunduğu tüm görev süresi zorunlu hizmetten sayılır.

“c” bendinde yazılı bulunan “Zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamında bulunan eğitim kurumlarında görev yapmakta iken, bu eğitim kurumlarının zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamından çıkarılmasından sonra da görev yapmaya devam eden öğretmenlerin bu eğitim kurumlarında geçen hizmet sürelerinin tamamı,”hükmü dolayısıyla Öğretmenin atandığı zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen okulun (4.-5.-6.hizmet alanı) daha sonraki değerlendirmeler sonucunda zorunlu hizmet kapsamından çıkarılsa dahi (1.-2.-3. hizmet alanına alınırsa) görev yapmaya devam eden öğretmenlerin bu eğitim kurumlarında geçen hizmet sürelerinin tamamı sanki hiç zorunlu hizmet kapsamından çıkarılmamış gibi zorunlu hizmet süresinden sayılır.

4) Sözleşmeli öğretmen olarak zorunlu hizmet sayılan okuldaki görev süreleri zorunlu çalışma süresinden sayılır.

Yönetmeliğin 46. maddesinin 1. fıkra “ç” bendinde yazılı bulunan “Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi kapsamında sözleşmeli öğretmen olarak geçirilen hizmet süreleri,” hükmüne göre sözleşmeli öğretmenler zorunlu hizmet sayılan okullarda (4.-5.-6.hizmet alanı) yaptığı görev süreleri zorunlu hizmet süresinden sayılır.Yani kadrolu yada sözleşmeli olarak bir ayrım yok zorunlu hizmet süresinin sayılıp sayılmamasında.

5) Yıllık izin ile mazeret izinde geçen sürelerin tamamı,hastalık iznin toplamda 6 ay’ı zorunlu çalışma süresinden sayılır.

Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 46. maddesinin 1. fıkra “d” bendinde yazılı bulunan “657 sayılı Kanunun 102 nci, 103 üncü ve 104 üncü maddelerinde öngörülen izinlerin tamamı ile aynı Kanunun 105 inci maddesi gereğince verilen izinlerin toplamının altı ayı geçmeyen kısmı,”hükmü özellikle izin alan memurların izinde geçirdiği sürelerin zorunlu hizmet süresinden sayılacağını öngörmektedir.Devlet memurları kanunun 102. maddesi yıllık izni,103. maddesi yıllık iznin kullanılışın,104. maddesi mazeret iznini düzenleyen maddelerdir.Yani zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen okulda görevli idareci olan öğretmenlerin idareci iken almış oldukları yıllık izin süreleri ile öğretmenlerin kullanmış oldukları mazeret iznindeki sürelerin tamamı zorunlu hizmet süresinden sayılır.Ayrıca 657 sayılı devlet memurları kanunun 105. maddesi de hastalık iznini düzenlediği için hastalık izni alan öğretmenlerin bu iznin toplamda en fazla 6 ay’ı zorunlu çalışma süresinden sayılır.

6) Görevden uzaklaştırılıp tekrar görevine geri dönen öğretmenin görevde olmadığı süreler zorunlu çalışma sürelerinden sayılır.

Aynı yönetmelik ve maddenin “e” bendindeki “Görevden uzaklaştırılan ve görevleri ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan öğretmenlerin 657 sayılı Kanunun 143 üncü maddesinde sayılan durumların gerçekleşmesi hâlinde bu sürelerin tamamı,” hükmü gereği zorunlu hizmet sayılan okulda görevli iken görevden herhangi bir sebepten dolayı uzaklaştırılıp sonucunda göreve geri dönen öğretmenlerin görevden uzaklaştırıldığı sürelerin tamamı zorunlu hizmet süresinden sayılır.

7) Başka bir okuldaki geçici görev sürelerinin bir yıl içindeki toplam 90 günü zorunlu hizmetten sayılır.

Zorunlu Çalışma süresinden sayılacak süreleri belirleyen maddenin 1. fıkra “f” bendinde yazılı bulunan “Yılda toplam 90 günü geçmeyen geçici görev süreleri,” hüküm dolayısıyla bir yıl içinde toplamda farklı eğitim kurumunda geçirdiği geçici görev süreleri öğretmenin zorunlu hizmet süresinden sayılır.

8) Hizmet içi eğitim dolayısıyla okulda bulunulmayan süreler zorunlu hizmet süresinden sayılır.

“g” bendinde “Hizmet içi eğitimde başarılı geçen sürelerin tamamı,” hükmü bulunup bu hükme göre zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülen okulda görevli öğretmenin hizmet içi eğitim aldığı sürede okulda/kurumda bulunulmayan sürelerin tamamı zorunlu hizmet süresinden sayılır.Yalnız buradaki önemli olan bu hizmet içi eğitimin sonunda öğretmenin başarılı olması esası aranmaktadır aksi takdirde bu süre zorunlu çalışma süresinden sayılmamaktadır.

9) 90 Günden daha fazla geçici görevlendirilen öğretmenin geçici görevlendirildiği okula tabi olur ki eğer bu okul zorunlu hizmetten sayılan bir okul ise oradaki görev süresi zorunlu hizmetten sayılır.

Diğer bir taraftan özellikle altı çizilmesi gereken bir konu var. 46 . maddenin 2. fıkrasında yazılı bulunan “Yılda toplam 90 günü aşan geçici görev süreleri, aday öğretmen olarak geçen süreler ile başka yerdeki bir görevin 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca öğretmene vekâleten gördürülmesi hâlinde bu sürelerin; öğretmenlikte geçen kısmı görevin yapıldığı hizmet alanında, öğretmenlik dışında geçen kısmı ise görevin geçirildiği hizmet bölgesinin birinci hizmet alanında geçmiş sayılır.” hükmüne göre 90 günden daha fazla süre başka bir okulda görev yapanlardan 1) öğretmenlerin geçiçi görevlendirildikleri okulun hizmet alanına tabi olduklarından o okul eğer zorunlu hizmet sayılan bir okul ise orada geçen görev süresi zorunlu hizmetten sayılır.2) Eğer öğretmen vekaleten bir görevi yerine getirmek üzere öğretmenlik dışında geçici görevlendirildiyse ve 90 günü aşmışsa bir yıldaki toplam görevi görev yaptığı ilin hizmet bölgesinin 1. hizmet alanında değerlendirilir yani zorunlu hizmet süresinden sayılmaz.

Sedat DEĞER
Eğitimci Yazar